Wat als je pijn niet (alleen) fysiek is?
Wat als je pijn niet (alleen) fysiek is?

Over de verborgen taal van je lichaam – en wat het je wil vertellen
We zijn gewend om pijn te zien als iets lichamelijks. Een spier die overbelast is. Een rug die “vastzit”. Een nek die “verkeerd heeft gelegen”. Maar wat als je lichaam niet stuk is, maar simpelweg probeert te communiceren? In mijn praktijk hoor ik het vaak: mensen die alles hebben geprobeerd. Fysiotherapie, pijnstillers, houdingscorrectie, nieuwe matrassen. En toch blijft de pijn. Of verplaatst hij zich.
Het kan frustrerend zijn – of zelfs wanhopig voelen – wanneer het lichaam niet lijkt te luisteren. Toch is er één invalshoek die vaak wordt vergeten: de emotionele oorzaak van fysieke pijn.
De mind-body connectie: je lichaam als boodschapper
De schrijfster Saskia de Bruin, zelf twintig jaar chronisch pijnpatiënt, ontdekte dat veel lichamelijke klachten hun oorsprong hebben in onbewuste onderdrukte emoties. Dr. John Sarno, op wiens inzichten haar boek Weg van de Pijn is gebaseerd, noemt dat TMS – Tension Myoneural Syndrome.
Volgens hem creëert het brein soms pijn als
afleidingsmechanisme voor gevoelens die we liever niet voelen: boosheid, angst, verdriet, schuld of schaamte.
Niet omdat de pijn “tussen je oren” zit. Maar omdat je lichaam de taal spreekt van wat je hart nog niet durft te zeggen.
Wanneer spanning vastzet in het lijf
Het zenuwstelsel is een meester in bescherming. Als je langdurig onder spanning leeft, activeert je lichaam voortdurend het gevaarsysteem: vechten, vluchten of bevriezen. Blijft dat systeem aanstaan, dan ontstaan klachten als rugpijn, nekspanning, hoofdpijn, PDS, vermoeidheid of tintelingen. Vaak zonder aantoonbare medische oorzaak. Je lijf probeert je iets te vertellen: “Er is iets dat gezien wil worden.” En zolang die boodschap niet gehoord wordt, zal het lichaam blijven fluisteren – of schreeuwen.
Van genezen naar helen
De kern van Weg van de Pijn is dat heling niet hetzelfde is als genezen. Genezen richt zich op het fysieke probleem; helen op het geheel van lichaam, gevoel, gedachten en ervaringen. Dat vraagt niet om nóg meer therapieën, maar om eerlijk luisteren naar jezelf.
Saskia de Bruin beschrijft verschillende manieren om dat contact te herstellen:
- Schrijven: dagelijks 10 minuten ongeremd van je afschrijven.
- Ademwerk en lichaamsbewustzijn: leren voelen waar spanning zich nestelt.
- Mindfulness: aanwezig zijn zonder oordeel.
- Beweging en dans: letterlijk in beweging komen om emotie te laten stromen.
Zo verschuift de focus van “wat is er mis met mij?” naar “wat wil mijn lichaam mij vertellen?”
Je bent niet stuk
De meest bevrijdende boodschap van het boek (en één die ik in mijn eigen werk dagelijks zie) is deze:
Je bent niet stuk. Je lichaam is niet kapot. Het probeert je iets te laten voelen dat je hoofd te lang heeft weggeduwd.
Wanneer je die taal leert verstaan, komt er ruimte voor ontspanning, vertrouwen en herstel. En soms, als vanzelf, verzacht ook de pijn.